Kelamın Felsefeye Etkisi

Tercüme faaliyetleri sonrasında ilk dönem kelamcılarının bilhassa H 3. asırdan itibaren Antik Dönem felsefesiyle ilgilendiği, bu felsefeden bağımsız şekilde sistematik bir ilim olarak ortaya çıktığı, sonrasında da Antik Dönem’in felsefi mirasını geliştirmek suretiyle İslam felsefesinin doğuşunu etkilediği açıkça dile getirilmektedir. Kelam ilminin felsefeden bağımsız bir şekilde Müslümanlar eliyle kurulduğu gerçeği, Horovitz gibi birtakım mutedil Batılı bilim adamları tarafından açık bir şekilde dile getirilmektedir. Kelam ilmi bu şekilde İslam disiplinlerinin doğuşuna etki ederken diğer yandan Batı’da aydınlanma döneminde özellikle de -dolaylı da olsa- Mu’tezile’nin etkisinde felsefi düşüncenin gelişiminde önemli roller üstlendiği tespit edilmektedir. İşte bu çalışma, yukarıda açıklamaya çalıştığımız hususları temellendiren bazı araştırmalara yer vermektedir.